اولویّت‌سنجی شاخص‌های توسعه‌ی ایرانی اسلامی در تحقق آمایش سرزمین در استان خراسان رضوی (با رویکرد عدالت محوری)

توسعه‌ی اقتصادی عادلانه، مهمترین هدف نظام اقتصادی اسلام است و آمایش یک نوع برنامه‌ریزی توسعه است که در چهارچوب هدف‌ها و سیاست‌های توسعه‌ی ایرانی اسلامی (با رویکرد عدالت محوری) در پی از میان برداشتن عدم تعادل‌های منطقه‌ای و نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی تلاش می‌کند. هدف تحقیق سنجش وضعیت نابرابری منطقه‌ای در شهرستان‌های استان خراسان رضوی و همچنین بررسی میزان اثرگذاری هریک از  شاخص‌های توسعه ایرانی اسلامی (عدالت اقتصادی، عدالت اجتماعی، عدالت کالبدی، عدالت اکولوژی و عدالت فرهنگی) با رویکرد عدالت محوری در تحقق آمایش سرزمین استان و در نهایت اولویّت‌سنجی شاخص‌های توسعه‌ی ایرانی اسلامی در تحقق آمایش سرزمین استان خراسان رضوی است. نوع تحقیق کاربردی و توسعه‌ای و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. جامعه‌ی آماری متخصصین جغرافیایی، اقتصادی و اجتماعی و حجم نمونه‌ی120 پرسشنامه است که بر اساس روش نمونه‎گیری تصادفی انجام شد و همچنین تعداد 40 شاخص تلفیقی توسعه مستخرج از سالنامه است. روش جمـع‌آوری داده‌ها، کتابخانه‌ای و میدانی (پرسشنامه) است. جهـت تجزیـه و تحلیـل داده‌ها از مـدل‌سـازی معـادلات ساختاری (LISREL)، فرایند تحلیل شبکه‌ای (ANP)، آنتروپی شانون، مدل (VIKOR)، تحلیل خوشه ای و ضریب پراکندگی است. نتایج حاصل از مدل ویکور نشان می‌دهد که نابرابری و عدم تعادل منطقه‌ای در بین شهرستان‌ها وجود دارد و با توجه به نتایج معادلات ساختاری و تحلیل شبکه‌ای، مؤلفه عدالت اکولوژیکی با میزان ضریب مستقیم و مثبت (99/0) به عنوان اولویّت اول و تأثیرگذارترین مؤلفه در تحقق آمایش سرزمین در استان خراسان رضوی شناخته شد و از آنجا که آمایش خود یک برنامه‌ریزی برای مناطق با توجه به پتانسیل‌ها و قابلیت‌های مناطق است اگر در برنامه‌های توسعه ماهیّت اولویّت‌ها به توسعه ایرانی اسلامی (عدالت محوری) تغییر جهت پیدا کند زمینه‌ی تحقق آمایش سرزمین در استان فراهم می‌شود.